In de Stadsrekening 2020 laat de gemeente Nijmegen zien wat in het afgelopen jaar is bereikt. Het college van burgemeester en wethouders legt op die manier inhoudelijk en financieel verantwoording af over het gevoerde beleid zoals dat is vastgelegd in de begroting van 2020.
We kijken terug op een heftig jaar, waarin Covid-19 een stempel drukte op onze inwoners, ondernemers, instellingen en verenigingen. Veel zaken die Nijmegen tot een levendige en aantrekkelijke stad maken, waren onmogelijk. Denk alleen al aan de evenementen en fysieke ontmoetingen die niet door konden gaan. Maar er is ook heel veel gedaan om de impact van coronamaatregelen te beperken. Als gemeente hebben we geprobeerd om zoveel mogelijk vanuit de behoefte van inwoners en ondernemers ondersteuning te bieden waar dat op lokaal niveau kon. Ook in de uitvoering van de coronamaatregelen zijn grote inspanningen geleverd op het gebied van handhaving en de volksgezondheid.
Juist in deze langdurige crisis was de inzet om Nijmegen sociaal en inclusief te houden extra belangrijk. Met de campagne Geldzorgen zijn inwoners die te maken hebben met financiële problemen actief en laagdrempelig benaderd met als doel een ernstigere schuldenlast te voorkomen. Via een pilot met een toeslagencheck hielpen sociaal raadslieden inwoners om veranderingen in hun persoonlijke situatie te managen. In nauwe samenwerking met onder meer scholen, sportverenigingen en cultuurinstellingen is gekeken naar mogelijkheden om binnen de landelijke regels ruimte te creëren, hulp te bieden en te blijven investeren in de toekomst. Zo is er een fonds opgericht om jongerenactiviteiten binnen de coronaregels te stimuleren en zijn laptops beschikbaar gesteld voor leerlingen die anders vanwege financiële omstandigheden geen digitaal onderwijs konden volgen. Ook is het noodzakelijk onderhoud aan de schouwburg gestart en zijn nieuwe sportvelden aangelegd.
Onze coronateams hebben duizenden ondernemers ondersteund met de Tozo- en de Now-regelingen. Als lokale overheid hebben we met een aantal ‘noodpakketten’ extra ruimte werd gecreëerd voor directe, praktische ondersteuning van ondernemers. Daar waar mogelijk is ruimte gecreëerd via een anderhalvemeterfonds, pilots met coronaproof events, verruimde regelingen voor terrassen, de campagne ‘support your locals’ of langere venstertijden voor supermarkten. Met ondernemers is gewerkt aan een veerkrachtige economie na corona via onder meer digitaliseringsvouchers en programma’s voor scholing en omscholing. Op basis van de met ondernemers gemaakt Economische Visie is zo’n 2 miljoen besteed aan het versterken van de economie.
Ondanks alle beperkingen zijn veel belangrijke projecten en beleidsmaatregelen die op de planning stonden gerealiseerd in 2020. Zo is de Omgevingsvisie vastgesteld waarin de uitgangspunten voor het gebruik van de ruimte in Nijmegen staan. Om de grote druk op de woningmarkt te verlichten is grond voor 1250 kavels uitgegeven. De woondeal Arnhem-Nijmegen gaat daarnaast voor tienduizenden broodnodige extra woningen zorgen. In het stationsgebied en Winkelsteeg ontstaan nieuwe leef-en werkgebieden die belangrijk zijn voor een toekomstbestendige stad. Verduurzamen en vergroenen is essentieel om in die toekomst prettig en veilig in onze stad en regio te blijven wonen. De Regionale Energiestrategie (RES) is belangrijk om de energietransitie te realiseren. Een nieuw actieplan met 29 maatregelen voor een betere luchtkwaliteit moet bijdragen aan het verbeteren van de gezondheid en het leefplezier van Nijmegenaren. Dat laagdrempelig verduurzamen samen met bewoners echt werkt, bleek opnieuw in 2020. Duizenden Nijmegenaren maakten gebruik van de energiebesparingsvouchers, de sloopregeling voor zeer vervuilende oude brom- en snorfietsen was populair en actie Steenbreek wist opnieuw bijna honderdduizend tegels te vervangen door groen.
Financieel gezien is het gelukt om 2020 met een zeer positief resultaat af te sluiten van 33,8 miljoen euro. De grootste bijdrage daaraan leveren Beschermd Wonen en BUIG. Bij beschermd wonen zien we door effectief beleid bijvoorbeeld al enkele jaren een positieve trend die in 2020 een voordeel opleverde van 15,1 miljoen. Dankzij slimme maatregelen hebben we in de afgelopen jaren de kwaliteit geborgd en de kosten stevig omlaag gebracht omdat we weten dat in de nabije toekomst minder geld beschikbaar is vanuit het Rijk. Op BUIG zien we 7,6 miljoen euro extra ten opzichte van de begroting. Dat komt door een niet structurele positieve bijstelling vanuit het Rijk waardoor we in 2020 geen beroep deden op de vangnetregeling. Toch zijn er ook stevige tegenvallers. Zo is bij ambulante Jeugdhulp het zorgvolume toegenomen en dat zorgt voor een nadeel van 6,6 miljoen.
Een deel van de ontstane ruimte bestaat uit al eerder geconstateerde incidentele meevallers die grotendeels los staan van corona. Daarnaast is het helder dat de gemeente zonder de financiële steun van het Rijk voor onder meer ondernemers en hun werknemers onoverbrugbare financiële klappen had moeten verwerken tijdens de coronacrisis.
Uit de cijfers blijkt dat de basis onder ons financiële beleid op orde is waardoor we kunnen blijven investeren in de stad, ook in moeilijke tijden. Maar ondanks een positief resultaat van 33,8 miljoen zijn de keuzes die we in de komende tijd maken zeker niet eenvoudig. Zo is een substantieel deel van de middelen incidenteel en kunnen we het geld maar één keer uitgeven of sparen. Grote projecten zoals die in het stationsgebied en de Winkelsteeg zijn van groot belang voor de toekomst van onze stad, maar vragen om flinke investeringen. Maar ook de al langer bestaande onzekerheden en discussies rond bijvoorbeeld het gemeentefonds en de opschalingskorting zijn nog niet beslecht. Bovendien weten we nog niet wat de mogelijke lange termijneffecten van deze crisis voor de stad zijn. We kunnen ons dus niet ineens rijk rekenen.
Natuurlijk moeten we in lijn met eerdere afspraken juist nu blijven investeren om de gevolgen van coronamaatregelen te dempen, maar we moeten ook vooruit blijven kijken door slim en behoedzaam te werken aan een solide basis zodat Nijmegen aantrekkelijk, duurzaam, sociaal en economisch veerkrachtig blijft.