Kapitaalgoederen
Tot de kapitaalgoederen in de openbare ruimte rekenen we de wegen, de civiele kunstwerken (bruggen, tunnels en viaducten), de openbare verlichting, de verkeersregelinstallaties, de riolering, het water en het groen en spelen. Voor het onderhoud van deze kapitaalgoederen begroten we in Nijmegen bij de programma’s Openbare ruimte en Bereikbaarheid in totaal circa € 33 miljoen per jaar. Onderhoud bestaat uit dagelijks onderhoud, groot onderhoud, technische vervanging en renovatie. De budgetten voor het onderhoud in de openbare ruimte zijn gedeeltelijk exploitatiebudgetten en gedeeltelijk investeringen.
Golf aan vervangingsinvesteringen komt eraan
We constateren dat er een golf aan vervangingsinvesteringen aan zit te komen. Om de behoefte in beeld te brengen, zijn we in 2020 gestart met het opstellen van een nota Kapitaalgoederen. We komen hierop terug in 2021.
Beleidskader
Beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte'
Begin 2013 heeft de gemeenteraad de beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte' vastgesteld. Deze beleidsnota bevat de kaders waarin we een antwoord geven op de maatschappelijke en economische ontwikkelingen: actief burgerschap, kostenbewustzijn, duurzaamheid en een terugtredende overheid. Voor de kapitaalgoederen zijn vooral de kostenbewustzijn en duurzaamheid van toepassing. Met gedifferentieerd en risicogestuurd beheer sturen we op het niveau waaraan de kapitaalgoederen minimaal moeten voldoen. Om meer differentiatie mogelijk te maken werken we met ‘wijkbudgetten’. Op die manier krijgen bewoners meer inspraak in het beheer en de inrichting van hun eigen woonomgeving. Risicogestuurd beheer is gericht op optimale inzet van onze middelen. Daarvoor moeten we keuzes maken. Dat doen we door steeds een afweging te maken tussen kosten, mogelijke risico’s en gewenste prestaties bij elke onderhoudsmaatregel die we nemen.
Integraal uitvoeringsprogramma openbare ruimte
Voor 2020 en verder hebben we een integraal uitvoeringsprogramma voor de openbare ruimte (UPOR) opgesteld. Dit in samenwerking tussen de programma’s Openbare Ruimte, Bereikbaarheid, Wonen en stedelijke ontwikkeling. De prioriteit ligt bij het aanpakken van beheeronderdelen met onderhoudsachterstanden. Daarnaast vinden we het heel belangrijk om in onderlinge afstemming tussen de programma’s de stad goed bereikbaar te houden en waar mogelijk kosten te besparen.
Areaalmutaties
De woningdichtheid van Nijmegen groeit de komende jaren en hierdoor verandert de openbare ruimte. We noemen dit areaaluitbreiding. Dit zorgt ook voor een veranderingen van de beheerkosten. Voor iedere woning die wordt opgeleverd, nemen we € 400 op in de begroting. Voor 2020 is er vanuit de Zomernota 2019 en oplading van de stadsbegroting 2020 structureel voor onderhoud € 728.000 aan extra budget opgenomen in verband met areaaluitbreiding.
Wegen en civiele kunstwerken
Beleidskader
De beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte’ is het kader voor het onderhoud van onze wegen en kunstwerken. Op dit moment maken we een inhaalslag op het onderhoud van een aantal asfaltwegen. We richten ons verder op rioleringswerkzaamheden, kostenbesparingen en de mogelijkheden om de bereikbaarheid van de stad te vergroten. We stemmen deze onderdelen daarbij zo goed mogelijk op elkaar af.
Beleidsrealisatie: asfaltwegen
In 2020 hebben we (groot) onderhoud gepleegd aan verschillende asfaltwegen in de stad. Op veel locaties is een nieuwe deklaag aangebracht. Het grootste onderhoudsproject was het vervangen van het geluidreducerende asfalt van de Prins Mauritssingel, stadinwaarts, tussen de gemeentegrens en het Keizer Augustusplein. Daarnaast is er groot onderhoud gepleegd aan de Couwenbergstraat, Muntweg, Staddijk, Griftdijk (deels), St. Annastraat (deels), Sophiaweg en van Rosenburgweg (i.c.m. werk provincie).
Beleidsrealisatie: straten
Ook is in diverse straten het onderhoud integraal aangepakt. Hierbij is het versleten asfalt vervangen door klinkers, waarbij gelijktijdig ook de riolering, het groen en/of de verlichting is vervangen. Het gaat om de Plutostraat, Perzikstraat, Kastanjelaan, Topaasstraat (deels), van Peltlaan (deels), Tijgerstraat (deels) en de Emmalaan. De meeste projecten zijn inmiddels voorbereid en starten binnenkort met de uitvoering.
Beleidsrealisatie: verkeersregelinstallaties (vri’s)
In de afgelopen drie jaar is ongeveer 1/3 van het arsenaal vri’s vervangen door i-vri’s, intelligente vri’s.
In de komende jaren gaan we hiermee verder. Vri’s zijn in het verleden niet tijdig vervangen, de levensduur is opgerekt en dat brengt risico’s met zich mee.
Financiële realisatie
Het onderhoud van wegen en civiele kunstwerken begroten we in het programma Bereikbaarheid. In 2020 besteedden we circa € 5,4 miljoen aan wegonderhoud en € 2 miljoen aan civiele kunstwerken uit. Daarnaast besteedden we € 1,1 miljoen aan verkeersregelinstallaties en -voorzieningen.
Openbare verlichting
Beleidskader
Voor openbare verlichting hanteren we als beleidskader 'Zicht op Nijmeegs licht'. We gaan door met de structurele vervanging per gebied van het oude kabelnet, sterk verouderde armaturen en bijbehorende masten. In totaal streven we ernaar om 8 à 10 kilometer kabelnet per jaar te vervangen. Bij het vervangen van armaturen plaatsen we LED-verlichting.
Beleidsrealisatie
In 2020 hebben we 1.327 armaturen vervangen door LED-verlichting. We hebben 4.933 km kabel vervangen.
Het aantal bovengrondse storingen bedroeg: 2.460 en het aantal herstelde schades: 592 (waarvan 357 ondergrondse kabelstoringen). Bij de jaarwisseling is er dit jaar één melding van een ontzet mastdeurtje en één van een opgeblazen lichtmast geweest.
Financiële realisatie
In 2020 besteedden we circa € 2,5 miljoen aan openbare verlichting.
Infrastructuur voor de gemeentelijke watertaken
Beleidskader
Het Gemeentelijk Rioleringsplan Nijmegen (GRP) 2017-2023 is het beleidskader voor onze watertaken op het gebied van afvalwater, hemelwater, oppervlaktewater en grondwater. De hoofddoelen van onze wettelijke gemeentelijke watertaken zijn het beschermen van de volksgezondheid, bijdragen aan een leefbare woonomgeving en beschermen van het milieu. We streven naar doelmatig beheer en duurzame ontwikkeling van de infrastructuur voor onze watertaken.
Beleidsrealisatie: jaar van vervanging
Een maat voor de kwaliteit van het riool is het jaar van vervanging. We streven, over meerdere jaren gerekend, naar een stijgend jaar van vervanging. We streven, over meerdere jaren gerekend, naar gelijkblijvende restlevensduur (0%). Op basis van uitgevoerde rioolinspecties en maatregelen is het gemiddelde jaar van vervanging in 2020 met 4 jaar gestegen ten opzichte van 2019!
Beleidsrealisatie: riool in het centrum
In 2020 zijn vele riolen in het centrum van Nijmegen onderhouden en niet vervangen. De restlevensduur van deze riolen is hierdoor aanzienlijk verlengd en zijn er kosten bespaard. Het rioolstelsel in het centrum is oud en de behoefte aan beheer is groot. In totaal hebben we via deze werkwijze 3,8 km onderhouden.
Beleidsrealisatie: rioolvervanging
In 2020 hebben we in totaal 1,8 km riolering daadwerkelijk vervangen, ofwel als autonoom project ofwel door mee te liften met andere projecten, zoals de Scherpenkampweg in Kinderdorp Neerbosch. Een aantal rioolvervangingen zijn niet uitgevoerd in 2020 in verband met de vertraagde uitvoering van het verwijderen van gietijzeren gasleidingen door Liander. Door corona heeft dit bij Liander vertraging opgelopen, waardoor wij onze projecten ook niet meer konden uitvoeren. Bij één rioolvervangingsproject is een verder doorontwikkelde circulaire betonbuis toegepast, namelijk de geopolymeerbuis. Ook hebben we op diverse plekken het hemelwater afgekoppeld van de riolering of zijn we ermee gestart. Voorbeelden hiervan zijn de St. Annastraat, Hengstdalseweg en Kaaplandstraat. Op basis van de uitgevoerde en beoordeelde inspectie zijn in 2020 onderhoudsplannen en vernieuwingsplannen opgesteld die momenteel worden uitgevoerd.
Financiële realisatie
De exploitatiebegroting voor de watertaken is onderdeel van het programma Openbare Ruimte. In 2020 besteedden wij € 9,9 miljoen aan aanleg, onderhoud, vernieuwing en planvorming van infrastructuur en voorzieningen voor de uitvoering van onze gemeentelijke watertaken. De lasten worden gedekt uit de rioolheffing. Sinds 2015 bekostigen we ook de kapitaallasten voor de uitbreidingsinvesteringen in de Waalsprong uit de rioolheffing.
Groen
Beleidskader
'De groene draad, kansen voor het Nijmeegse groen' (2007), 'Bosbeheervisie' (2000), handboek Stadsbomen (2008) en de 'Groenaanpakplannen' voor Lindenholt en Dukenburg vormen ons uitgangspunt. Met deze plannen hebben we kaders voor de ruimtelijke en ecologische kwaliteit van groen, natuur en landschap en letten we op de onderlinge samenhang binnen de hoofdgroenstructuur van de stad. De beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte’ is ons kader voor het beheer en onderhoud van het openbaar groen.
Beleidsrealisatie
We hebben diverse activiteiten uitgevoerd ter verbetering van het openbaar groen:
- Het omvormen van de bermen is nagenoeg afgerond. We gingen van intensiever beheer naar extensiever beheer omdat dat goed is voor de biodiversiteit.
- We hebben 21 locaties met Japanse Duizendknoop afgegraven en gezeefd. Hiermee proberen we het aantal haarden van ongewenste soorten te verminderen.
- Het park op de plek van het oude landgoed Dukenburg is deels vernieuwd met bosplantsoen en heesters. We ronden dit af in 2021.
- We zijn begonnen met een vernieuwd plan voor het bestrijden van de eikenprocessierups voor 2021.
Financiële realisatie
In 2020 besteedden wij circa € 5,9 miljoen aan groenonderhoud.
Spelen
Beleidskader
De belangrijkste uitgangspunten voor spelen in de stad zijn:
- Natuurlijk spelen. Dat betekent meer (speel)groen en minder toestellen. Bij nieuwe plekken of bij herinrichting onderzoeken we of de locatie als een natuurlijke (speel)plek kan worden aangelegd.
- Speelplekken integreren we in de openbare ruimte. De uitdaging is om op een slimme manier gebruik te maken van de openbare ruimte waarin kinderen worden gestimuleerd om samen te spelen en ouderen elkaar kunnen ontmoeten.
- Bewoners worden betrokken bij de in te richten speelruimtes. We laten bewoners zelf zoveel mogelijk verantwoordelijk zijn voor de inrichting en het onderhoud van speelruimtes.
Beleidsrealisatie
Het afgelopen jaar werkten we planmatig aan het onderhoud en hebben we speeltoestellen vervangen waar nodig. Daarbij hebben we de mogelijkheden van natuurlijk spelen en “samen spelen” (kinderen met en zonder beperking) in de openbare ruimte gebruikt. Ook is een langgekoesterde wens van kinderen uit Nijmegen-Noord van een Pumptrack in vervulling gegaan. Daarnaast hebben we een bijdrage geleverd aan het veilig maken van de natuurspeelplek Het Sprokkelbos in Lent. Daarnaast hebben we daar waar mogelijk in deze coronatijd contact gehad met bewoners om hun wensen en ideeën voor een aantal speelplekken op te halen. Deze speelplekken realiseren we in 2021. In 2020 is een KWIEK route in Nijmegen-Oost gerealiseerd.
Financiële realisatie
In 2020 besteedden we aan onderhoud aan recreatieve sportvoorzieningen, speeltuinen en speelplekken € 1,9 miljoen.