Cultuur en Cultureel Erfgoed

Wat hebben we dit jaar bereikt

Wat hebben we dit jaar bereikt

Met de Cultuurvisie Groei. is de basis gelegd voor de toekomstige jaren
Bij de start van 2020 hebben wij de nieuwe subsidieregelingen vastgesteld. We hebben hierbij voor het eerst gewerkt met een externe adviescommissie. Deze commissie heeft de subsidieaanvragen beoordeeld van:

  1. de Basis (de 6 grote culturele instellingen van onze stad
  2. de Meerjarige Culturele Programma’s
  3. de Culturele Projecten

In totaal heeft zij een drietal adviesrapporten opgeleverd; ‘Smaakt naar meer!’, ‘Smaakt naar Hiphop!’ en ‘Smaakmakers.’ In de rapporten worden diverse aanbevelingen gedaan voor ons als gemeente en aan het culturele veld zelf. Daarnaast is er in totaal over 87 subsidieaanvragen een advies uitgebracht. Op basis hiervan hebben wij 55 subsidies verleend.

Er zijn in 2020 verschillende nieuwe kunstwerken in Nijmegen te bekijken zoals: Romeinse masker van Andreas Hetfeld op ’t Eiland, de Kaaisjouwer van Margriet Hovens bij de Lindenberghaven, De Waterwolf van Spacecowboys op de Waalkade, Een kunstwerk over de Piersonrellen langs de wandelroute “Walk of the town’ en een muurschildering van jong talent Fiona Lutjenhuis op de muur boven de spoortunnel.

Iedere 4 jaar kennen we de Karel de Grote Oeuvreprijs en iedere 2 jaar de Cultuur Stimuleringsprijs Stad Nijmegen toe. De prijzen bestaan uit een geldbedrag en een beeldje. In 2020 is op voordracht van de adviescommissie aan tekenaar Ben Luderer de Oeuvreprijs toegekend. Zangeres Linde Schöne ontving de Stimuleringsprijs. De feestelijke uitreiking is verplaatst naar het najaar van 2021.

We ondersteunen en faciliteren culturele instellingen met vastgoed
In 2020 zijn diverse zaken uitgevoerd met betrekking tot cultureel vastgoed om onze stad nog aantrekkelijker te maken. Zo zijn we gestart met het opstellen van een masterplan en het aanbesteden van de trekkenwand van de Schouwburg. Ter versterking van het festivalklimaat zijn de 4 (grote) festivalorganisaties zijn verhuisd naar het festivalhuis (voormalige stadskantoor aan de Mariënburg). En we zijn op zoek naar een plek voor permanente ateliers, om kunstenaars voor onze stad te behouden.

025 Arnhem Nijmegen wordt uitgebreid naar de regio
Samen met de gemeente Arnhem, de provincie en de culturele instellingen vormen we sinds 2017 op de stedelijke cultuurregio 025. Met 025 verbinden we de culturele netwerken in de regio en dragen we bij aan de opgave van de vitale en ontspannen regio. We streven ernaar om tot een breed en divers cultuuraanbod te komen dat zo optimaal mogelijk aansluit bij de wensen en behoeften van bestaand en nieuw publiek. In 2020 is een ‘makelaar’ aangesteld die de diverse regionale initiatieven aan elkaar verbindt. Daarnaast wordt 025 ingebed in de Groene Metropoolregio. Dit is een samenwerking tussen 18 gemeenten in de regio Arnhem Nijmegen op basis van een vastgestelde visie en aan de hand van 5 grote opgaven.

We versterken de archeologische keten samen met de provincie Gelderland
De archeologische keten wordt gevormd door activiteiten: van vindplaats tot restauratie, opslag, onderzoek en tentoonstelling. Deze vinden plaats op drie locaties: Museum het Valkhof, het archeologisch depot aan de Nieuwe Dukenburgseweg en Museum Kam. We investeren in deze locaties om een bijdrage te leveren aan de verbetering van de archeologische keten van opgraving tot presentatie. Zo is in 2020 de renovatie en verbouwing van Museum Kam voorbereid. Deze gaat in 2021 van start.

Daarnaast is het masterplan van Museum het Valkhof is vertaald in een programma van eisen. Voor de museale herinrichting is het museum de trekker. Ze brengt hiervoor zelf het benodigde budget van € 3 miljoen bijeen. Museum Het Valkhof wordt met de nieuwe inrichting van Kelfkensbos het middelpunt en de start van het Valkhofkwartier. In 2024 verwachten we het gehele vernieuwde museumgebouw te kunnen heropenen.

Verder zijn we met de provincie Gelderland aan de slag met de verbouwing en uitbreiding van het gezamenlijk archeologisch depot. Het depot komt aan de Nieuwe Dukenburgseweg. Voor de bouw is ongeveer 8,3 miljoen begroot. De provincie Gelderland draagt € 4,3 miljoen bij. Het plan voor de realisatie wordt nu ontwikkeld. De oplevering is gepland voor eind 2023.

Veel archeologisch onderzoek dat voor 2007 is uitgevoerd, ligt op geslagen in het depot. Kratten vol materiaal zijn niet onderzocht en er is niet over gerapporteerd. Bovendien is de conserveringstoestand onbekend en bestaat het risico dat het materiaal voorgoed verloren gaat. In 2020 is een quickscan uitgevoerd waarbij al het materiaal en bijbehorende analoge opgravingsdocumentatie is gedigitaliseerd en geïnventariseerd. Op basis hiervan wordt in 2021 een selectie gemaakt welke opgravingen van belang zijn voor de ontsluiting ter vergroting van kennis over ons archeologisch verleden.

In 2020 hebben we erfgoed behouden, ontwikkeld en beleefd
De Erfgoedstrategie met de pijlers wettelijke taken, publieksbereik, erfgoedaanjager en Masterplan Limes is in 2020 vastgesteld.

Behouden
Het archief investeerde in digitale dienstverleningmet de doorontwikkeling van het e-depot van voor het veilig en duurzaam beheren van informatie. De geplande herinrichting van de studiezaal is van eind 2020 naar het eerste kwartaal van 2021 verschoven.

Aan de Bosweg werd een restant van het aquaduct gevonden. Dit is een geweldige vondst, waaraan we binnen de grenzen van de 1,5 m samenleving maximaal aandacht hebben geschonken. De kosten voor de opgraving kwamen voor onze rekening (maximaal ca. 33.000 euro), omdat het terrein niet binnen een archeologisch beschermd gebied lag.

In augustus startte de restauratie van de gewelf-en muurschilderingen (1543-1544) in de Sint Nicolaaskapel. Deze verkeerden, mede door eerdere reparaties en overschilderingen, in slechte staat. Het werk wordt uitgevoerd door het Restauratieatelier Limburg (SRAL) en is naar verwachting in het voorjaar van 2021 gereed. Daarnaast is de orgelkast van het grote Königorgel in de Sint Stevenskerk gerepareerd en in oude pracht hersteld.

Op 9 januari 2020 is het nominatiedossier over de Neder-Germaanse Limes – de voormalige grens van het Romeinse Rijk – aangeboden aan UNESCO. Dit dossier is samen met de Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts en de provincies Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland opgesteld. In juli 2021 wordt besloten of dit op de Werelderfgoedlijst wordt geplaatst.

Ontwikkelen
We zorgen ervoor dat de cultuurhistorische waarde voor Nijmegen bewaard blijft, door dit op te nemen in de ambitiedocumenten, beeldkwaliteitsplannen, ruimtelijke plannen. Zo is er meegewerkt aan ontwikkelingen in het Waalfront/ NYMA, Vlaams Kwartier, voormalige V&D, Winkelsteeg, Veur-Lent, NS station en stationsomgeving.

Beleven
Samen met de provincie Gelderland, Gelderland Herdenkt en het vfonds organiseerde de gemeente Nijmegen in februari 2020 Free Future. In dit Gelders jongerenprogramma stond vrijheid centraal. Aan het college namen vanuit het voortgezet onderwijs, MBO, HBO en WO 1700 jongeren deel. Het Into the Future festival trok ruim 3600 bezoekers. Free Future was goed vertegenwoordigd op social media en heeft veel aandacht gekregen van jongeren, mede door het ambassadeurschap van Emma Wortelboer (BNN/Vara presentatrice).

Daarnaast heeft de nieuwe eigenaar van het oude Canisius College het pand opengesteld voor rondleidingen. 6 VWO klassen en ongeveer 250 leerlingen van 3 basisscholen hebben het bezocht. Ook wil de gemeente het erfgoedverhaal van de Waalsprong zichtbaar en beleefbaar maken. Daarom is het Handboek erfgoedbeleving van de Waalsprong opgesteld. Dit biedt inspiratie en een aanzet voor ontwikkelingen en visualisaties van de bijzondere historie van Nijmegen Noord.

Corona

Corona zorgt voor een extreme daling van de bezoekersaantallen
Door corona zijn, na het topjaar in 2019, de bezoekersaantallen fors minder. De 3 podia Doornroosje, Lindenberg en Schouwburg en Vereeniging kenden allemaal een bezoekersdaling van ongeveer -75%. Bij LUX bleef het beperkt tot -50%. Dit is in lijn met de landelijke cijfers. Dit betekent een groot tekort aan publieksinkomsten. Ook festivals konden niet doorgaan en veel ZZP-ers kwamen zonder werk te zitten. Om dit op te vangen kwamen het rijk, provincie en gemeenten met algemene en cultuurspecifieke steunmaatregelen.

Corona zorgt voor vernieuwende activiteiten
De culturele instellingen hebben diverse scenario's ontwikkeld om met de steeds wisselende coronamaatregelen om te gaan. Veel activiteiten zijn digitaal door gegaan zoals het Go Short en het InScience festival. Ook het 20 jarig bestaan van LUX werd op een hybride (fysiek gecombineerd met digitale livestream) manier gevierd. De biebboys zijn met hun digitale activiteiten voor veel kinderen een begrip geworden. Doornroosje haalde (internationale) pers door als eerste een concert op 30 stoelen te organiseren. Ook is er ingespeeld op kansen om op een andere manier inkomsten te genereren, bijvoorbeeld het inzetten van de Vereeniging als collegezaal voor de Radboud Universiteit.

In mei 2020 hebben we activiteiten van kunstenaars en kleinere organisaties via een coronacultuur subsidie ondersteund. Er waren prachtige en creatieve initiatieven, zoals een voorstelling over het geven van troost op afstand voor kwetsbare ouderen in zorginstellingen en ‘Radio Macaroni’ die een culturele livestream verzorgde. In juni 2020 is met steun vanuit de provincie het anderhalve meter steunfonds opengesteld. Dit leverde bijzondere projecten op zoals een vakantiedoeboek voor jongeren met een beperking, een summerschool voor jonge beginnende bands en een drive-in theater voor kwetsbare bezoekers.

Corona heeft ook effect op het beleving van het erfgoed
Vanwege Corona zijn de Open Monumentendag en de editie van 024geschiedenis online georganiseerd. De deelnemers en organisatoren hebben een flexibele houding getoond en veel geleerd op digitaal gebied. Hiermee zijn nieuwe mogelijkheden voor het ontsluiten van Nijmeegse verhalen verkend en succesvol uitgevoerd.

Door de coronamaatregelen is de studiezaal van het Regionaal Archief niet of beperkt open is geweest. Dit gaf een extra impuls aan de verschuiving naar digitale dienstverlening, onder meer op www.geschiedenislokaal024.nl. Er is meer informatie op de website beschikbaar gekomen en de zoekfunctie en toegankelijkheid zijn verbeterd. In samenwerking met andere archiefinstellingen hebben wij onderzocht hoe we de coronacrisis vast te leggen, zodat hier onderzoek naar gedaan kan worden. Wij hebben ons hierbij gericht op het bewaren van een selectie van social media kanalen over de coronatijd in Nijmegen.

Lasten

x 1 miljoen
Begroot € 31
Gerealiseerd € 30
Afwijking € 1
Deze pagina is gebouwd op 04/20/2021 08:09:01 met de export van 04/19/2021 13:42:57