Onderstaand wordt een toelichting gegeven op de afwijking tussen de realisatie en de dynamische begroting.
bedragen x € 1 mln | ||||||
Werk en Inkomen | Begroting 2020 primitief | Begroting 2020 na wijziging | Rekening 2020 | Verschil | ||
Lasten | ||||||
6.3 Inkomens regelingen | 144,7 | 164,3 | 161,6 | 2,6 | V | |
6.4 Begeleide participatie | 25,7 | 27,2 | 24,5 | 2,7 | V | |
6.5 Arbeidsparticipatie | 13,8 | 16,6 | 14,9 | 1,7 | V | |
184,3 | 208,1 | 201,0 | 7,1 | V | ||
Baten | ||||||
6.3 Inkomens regelingen | 107,9 | 127,6 | 135,4 | -7,8 | V | |
6.4 Begeleide participatie | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | V | |
6.5 Arbeidsparticipatie | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | N | |
107,9 | 127,6 | 135,4 | -7,8 | V | ||
Totaal per programma | 76,3 | 80,5 | 65,7 | 14,9 | V | |
Verschil = Begroting na wijziging -/- Rekening (V=voordeel; N=nadeel) | ||||||
Aan het programma Werk en Inkomen geven we per saldo € 65,7 miljoen uit. De verdeling over de taakvelden is als volgt:
Taakveld Inkomens regelingen
Aan Inkomensregelingen geven we per saldo € 26,2 miljoen uit. De grootste kostenposten zijn de uitkeringen van € 109,8 miljoen, de TOZO regeling van € 20,0 miljoen en de bijzondere bijstand van € 15,9 miljoen. De uitvoeringskosten voor deze regelingen bedroegen € 13,2 miljoen. Onder de opbrengsten verantwoorden we onder meer de Rijksbijdrage Buig van € 107,5 miljoen, de Rijksbijdrage TOZO van € 22,8 miljoen en opbrengsten bijstandsdebiteuren van € 4,1 miljoen.
Taakveld Begeleide participatie
Per saldo geven we € 24,5 miljoen uit aan Begeleide participatie. Dit zijn de lasten voor de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening. Deze is ondergebracht bij MGR Werkbedrijf.
Taakveld Arbeidsparticipatie
Per saldo geven we € 14,9 miljoen uit aan Arbeidsparticipatie. Dit betreft vooral de participatiemiddelen van € 12,9 miljoen. Deze middelen worden door MGR Werkbedrijf ingezet om mensen in trajecten te begeleiden naar werk. Daarnaast is er nog € 1,4 miljoen ingezet voor de projecten zoals Perspectief op werk, de aanvullende aanpak en de Individuele Plaatsing en Steun- trajecten (IPS) bij MGR Werkbedrijf. Deze projecten lopen door in het jaar 2021.
Verschillenanalyse
Ten opzichte van de dynamische begroting is er € 14,9 miljoen (18%) minder uitgegeven.
Kort samenvattend kan het positieve resultaat van € 14,9 miljoen als volgt worden verklaard:
- De fors positieve ontwikkeling van het buigbudget, ten opzichte van een relatief matige stijging van het aantal bijstandsgerechtigden zorgt voor een voordelig saldo van € 7,4 miljoen.
- Het niet claimen van compensatie SW van het Rijk, alsmede de vrijvallende indexering op de WSW middelen verklaard een voordeel van € 2,7 miljoen.
- Het niet geheel uit kunnen voeren van het afgesproken programma WBRN als gevolg van COVID-19.
Hierdoor is een voordeel ontstaan van € 0,9 miljoen.
- Financieel voordelig effect op de Tozo-regeling, veroorzaakt door de vergoeding voor uitvoeringskosten, welke niet zijn ingezet in 2020. Voordeel € 2,8 miljoen.
- Diverse overige voordelen/nadelen verklaren het restantverschil van in totaal € 1,1 miljoen.
Hieronder valt onder meer het voordeel op de bijzondere bijstand (€ 0,4 miljoen) en de ID banen
(€ 0,2 miljoen).
Hieronder wordt de verschillenanalyse per taakveld uit verder nader toegelicht:
Taakveld Inkomensregelingen
Op dit taakveld ontstond per saldo een voordeel van € 10,4 miljoen. Aan de lastenzijde werd er € 2,6 miljoen minder uitgegeven en op de batenzijde werd € 7,8 miljoen meer ontvangen dan begroot.
De gemeente heeft in de begroting zowel aan de lasten- als batenzijde € 22,8 miljoen opgenomen voor de Tozo-regeling. Hiervan is € 20 miljoen aan uitkeringen verstrekt op grond van deze regeling, welke is verantwoord onder de lasten, waardoor er een voordeel ontstaat van € 2,8 miljoen ten opzichte van de begrotingscijfers 2020.
Onder de baten wordt niet alleen een vergoeding opgenomen met betrekking tot de verstrekte uitkeringen vanuit de TOZO-regelingen. De regeling kent ook een vergoeding voor uitvoeringskosten. In de TOZO-verantwoording is hiervoor een bedrag van € 2,8 miljoen opgenomen. In totaal wordt dus zo’n € 22,8 miljoen aan TOZO baten verantwoord, gelijk aan de begrote baten. Aangezien de TOZO-regeling vrijwel volledig is opgezet en uitgevoerd met personeel in dienst van de gemeente Nijmegen, is er voor de komende jaren nog een bedrag van zo’n € 2,5 miljoen beschikbaar. Deze middelen vallen nu vrij ten gunste van het resultaat. Bij de behandeling van de jaarrekening 2020 wordt dan ook voorgesteld een claim te leggen op de toe te voegen middelen aan de saldireserve ter hoogte van € 2,1 miljoen. Dit is bestemd voor de uitvoeringskosten ten behoeve van de afwikkeling van de TOZO dossiers 2020 en 2021.
Per saldo is er een voordeel ontstaan van € 2,8 miljoen op de Tozo-regeling ten opzichte van de begroting.
We behaalden een voordeel op de uitkeringslasten Buig van € 1,5 miljoen ten opzichte van de begroting. Er was namelijk minder inzet van loonkostensubsidies (€ 0,3 miljoen), het aantal IOAW-uitkeringsgerechtigden daalde (€ 0,4 miljoen) en we verstrekten minder uitkeringen P-Wet (€ 0,5 miljoen).
Aan baten Buig is € 6,1 miljoen meer ontvangen dan in de begroting stond opgenomen. De definitieve beschikking Buig over het jaar 2020 is vastgesteld op € 107,3 miljoen euro. Het Rijk heeft de definitieve bijdrage ten opzichte van het nadere voorlopige budget fors naar boven bijgesteld. Gezien deze positieve bijstelling blijven we uit de vangnetregeling. Wel is een nuancering ten aanzien van dit voordelige resultaat op zijn plaats: in het coalitieakkoord 2018-2022 is een bedrag van € 6 miljoen structureel toegevoegd om het tekort op Buig te kunnen opvangen.
Per saldo is het nadeel op Bedrijfsvoering € 0,5 miljoen. De uitvoeringslasten vielen € 0,8 miljoen hoger uit en is er € 0,3 miljoen meer aan opbrengsten gerealiseerd.
Ook deed men een groter beroep deed op de BBZ-regeling van € 0,5 miljoen en is er € 0,7 miljoen meer aan bijzondere bijstand verstrekt. In 2020 boekten we de voorschotten Tozo ten laste van de bijzondere bijstand. Deze worden gedekt door de opbrengsten Tozo aan de batenzijde (€ 1,1 miljoen). Zonder de voorschotten Tozo is er een voordeel van ruim € 0,4 miljoen op bijzondere bijstand veroorzaakt door een onderbesteding van € 0,3 miljoen aan het busabonnement en € 0,1 miljoen aan de Meedoenregeling.
Taakveld Begeleide Participatie
Op dit taakveld ontstond een voordeel van € 2,7 miljoen aan de lastenzijde.
Dit voordeel is € 1,7 miljoen veroorzaakt door corona-effecten: in twee verschillende tranches stelde het Rijk extra middelen beschikbaar ter compensatie van gederfde inkomsten bij de Sociale Werkvoorziening. De MGR deed geen beroep op deze aanvullende middelen.
Bovendien werd het WSW-budget in de Meicirculaire 2020 met € 0,9 miljoen verhoogd als gevolg van indexeringen. Ook deze middelen waren niet benodigd voor de uitvoering van de WSW.
Taakveld Arbeidsparticipatie
Op dit taakveld ontstond een voordeel van € 1,7 miljoen.
De uitvoeringslasten vielen 0,5 miljoen lager uit.
Op Participatiemiddelen ontstond per saldo een voordeel van € 0,84 miljoen.
Het Rijk stelde € 14,6 miljoen beschikbaar aan Participatiemiddelen. Dit is inclusief € 0,8 miljoen aan extra middelen vanuit de Decembercirculaire 2020. Deze € 0,8 miljoen is nog niet verwerkt in de begroting. De MGR heeft deze wel bij de gemeente in rekening gebracht, waardoor een nadeel van € 0,8 miljoen ontstaat.
Het jaarrekeningresultaat 2020 van de MGR is fors. Het Nijmeegse aandeel in dit voordeel bedroeg € 2,35 miljoen. Vanwege de corona-crisis werd veel instrumentengeld niet ingezet. De MGR heeft verzocht om een deel van deze middelen (Nijmeegse aandeel € 0,71 miljoen) over te hevelen naar 2021. De raad heeft met deze budgetoverheveling ingestemd, waardoor het resultaat met dit bedrag werd verlaagd.
Daarnaast realiseerden we op de beschikbare budgetten voor de Id-banen een voordeel van € 0,17 miljoen en hielden we € 0,19 miljoen over op diverse overige budgetten.
Corona-effecten
De jaarrekening 2020 sloot voor wat betreft het programma Werk en Inkomen met positief resultaat van € 14,9 miljoen. Dit werd mede veroorzaakt doordat de MGR Rijk van Nijmegen vanwege de pandemie de Participatiemiddelen niet volledig kon inzetten. Ook hoefde de MGR geen beroep te doen op de compensatie van € 1,7 miljoen. Dit bedrag was afkomstig van het Rijk voor de gederfde inkomsten van SW-bedrijven. Het Rijk heeft vermoedelijk mede vanwege corona de Buig-uitkering fors naar boven bijgesteld.
Ook de nieuwe Tozo regeling werd in het kader van corona ingevoerd. De gemeente Nijmegen verstrekte zo’n € 20,0 miljoen aan Tozo-uitkeringen.
Mogelijk dat er in de komende jaren er alsnog een beroep zal moeten worden gedaan op deze nu vrijvallende middelen. De kans is aanwezig dat in de toekomst het effect van de COVID-19 pandemie op het programma Werk en Inkomen nog komt en de bijstandsaantallen weer fors gaan stijgen bijstandsaantallen en er een extra vraag en behoefte komt de bijstandsgerechtigden weer te begeleiden en toe te leiden naar werk.
Vanwege de coronacrisis werden de regels rondom het toekennen van woonkostentoeslag versoepeld. Dit bracht in 2020 extra kosten met zich mee. Er werd ruim € 0,1 miljoen extra verstrekt.