Wat hebben we dit jaar bereikt

Ruimtelijke ontwikkeling
In 2020 hebben wij onze ambities en doelen vastgelegd in de Omgevingsvisie.  Onze ambities zijn onder andere om een aantrekkelijke stad te zijn en te blijven om te wonen, met goede werklocaties, openbare ruimtes en voorzieningen. En dat we een stad zijn met een gevarieerd woningaanbod dat aansluit bij de vraag van alle nieuwe en bestaande bewoners.

De komende jaren worden de meeste woningen in de Waalsprong en in het Waalfront gebouwd (conform de vastgestelde exploitaties). Vanuit het perspectief van de Omgevingsvisie verleggen we de focus naar de bestaande stad. Belangrijke gebieden om de woningbouwopgave en de gewenste versnelling in te vullen zijn: de binnenstad en stationsomgeving, de Kanaalzone zuid en rondom OV-knooppunten. Plannen hiervoor zijn in ontwikkeling. De binnenstad/stationsomgeving en de Kanaalzone zuid zijn ook opgenomen in de Woondeal Arnhem-Nijmegen (Woondeal) en in de Nationale Omgevingsvisie (NOVI), die in 2020 is  gesloten respectievelijk vastgesteld.

Het doel van de Woondeal is om tot een gezamenlijke inzet van instrumentarium en middelen te komen om opgaven op het gebied van wonen op te pakken.  Het is een meerjarige samenwerking met het Rijk, provincie en regiogemeenten samen invulling te geven aan de opgaven op de woningmarkt.

In 2020 hebben we niet alleen onze ambities en doelen vastgelegd in de Omgevingsvisie maar hebben wij ook het woonbeleid geactualiseerd en vastgelegd in de Uitvoeringsagenda Wonen 2020-2025 ' Mix op maat'. Om in de behoefte te voldoen zetten we conform het nieuwe beleid op stedelijk niveau in op circa 15% middeldure en 30% sociale huurwoningen in de plancapaciteit. Met de corporaties zijn eerder al afspraken gemaakt over het vergroten van hun sociale voorraad tot 2025.

In 2020 hebben we op basis van het nieuwe vastgestelde beleid met hen en de huurdersorganisaties afspraken  Samenwerkingsagenda Wonen over vergroting van de sociale en middeldure huurvoorraad tot 2030 gemaakt. Tot 2025 gaat het veelal om concrete harde plannen. Na 2025 zijn gebieden en locaties in beeld. Hierover concretiseren we de plannen de komende jaren.  

Ook zijn we in 2020 volop bezig geweest met de verdere implementatie van de nieuwe Omgevingswet, die naar verwachting op 1 januari 2022 in werking zal gaan treden.

Planexploitaties - algemeen
Net zoals in 2019 werd de ontwikkeling in 2020 gekenmerkt door een grotere vraag dan aanbod. Dat betekent dat er meer woningen nodig zijn. Het aantal transacties blijft, scherper nog dan vorig jaar, dalen in alle categorieën koopwoningen en de gemiddelde koopsom blijft verder door stijgen.

Woningbouw
In 2020 is grond voor ongeveer 1250 kavels uitgegeven, waarvan 932 in de Waalsprong. Wel lager dan vorig jaar verwacht, maar wel hoger dan de gerealiseerde uitgifte in 2019  en de jaren daarvoor.

In het verlengde van de gesloten Woondeal is in 2020 voor de Stationsomgeving de subsidieaanvraag voor de Woningbouwimpuls door het ministerie van Binnenlandse Zaken gehonoreerd.  Voor de eerste fase Winkelsteeg (onderdeel Kanaalzone zuid) is een aanvraag in behandeling.

Bedrijventerreinen
In 2020 is  5 hectare bedrijventerrein verkocht op Bijsterhuizen. In 2020 is dus meer verkocht dan het verwachte jaar gemiddelde van 4,3 hectare.

Detailhandel

Wat de impact van de Coronacrisis op de detailhandel van de binnenstad exact zal zijn, is nog moeilijk te voorspellen en zal pas in 2021 duidelijk worden. De toekomst van de voorzieningenstructuur in de binnenstad en kernen, hangt voor een belangrijk deel af van macro-economische ontwikkelingen. Het huidige leegstandspercentage in de binnenstad blijft, ondanks de economische beperkingen, ook in 2020 laag.

Nijmegen heeft een fijnmazig netwerk aan winkelcentra en diverse buurt- en wijkcentra. Het streven is handhaving dan wel versterking van deze evenwichtig opgebouwde voorzieningenstructuur. In de komende periode werken we aan de realisatie van het wijkwinkelcentrum in Hof van Holland in Nijmegen-Noord. In 2020 is voor winkelcentrum Dukenburg een gemeenschappelijke koers bepaald, die nu verder wordt uitgewerkt. En in 2020 is gestart met de bouw van het vernieuwde winkelcentrum Meijhorst.

Inzoomend op enkele grondexploitaties:

Waalsprong
In 2020 zijn diverse plannen verder uitgewerkt, met name in Hof van Holland en Woenderskamp. In totaal kunnen in 2021 circa 1.355 kavels worden afgezet. Hiermee wordt dus een flinke versnelling van de productie bereikt. Na 2021 verwachten we in 2022 nog een hoog aantal en daarna een niveau van 400 à 500 per jaar. Vanaf 2026 wordt de Waalsprong dan afgerond met een afnemend aantal woningen.

Met betrekking tot de sociale huur zijn er aanvullende afspraken gemaakt met de corporaties. Hierbij is een oplossing gezocht voor de vergroting van differentiatie in huurprijzen (o.a. als gevolg van passend toewijzen) en bijbehorende woningen die door de corporaties worden gerealiseerd. Hierbij wordt een relatie gelegd tussen de huurprijs en de oppervlaktes.

Valkhofkwartier
In 2018 is met de Stichting Donjon overeenstemming bereikt over het beëindigen van de ontwikkel- en realisatieovereenkomst uit 2013. De gemeente en de stichting zijn daarvoor een vaststellingsovereenkomst aangegaan. Hiermee is de samenwerking rondom de bouw van de Donjon en de herinrichting van het Valkhofpark beëindigd en kan de gemeente aan de slag met de herinrichting van het Valkhofpark. In 2020 zijn de plannen voor de grootschalige restauratie van het park berekend. Het Rijk heeft vervolgens op basis van onze subsidieaanvraag financiële middelen hiervoor beschikbaar gesteld. Met de provincie wordt nog bekeken wat hun bijdrage kan zijn in relatie tot een eventueel ambitieuzere restauratie van het park.

In 2020 is gebleken dat het project herinrichting van Kop Burchtstraat financieel haalbaar is. Zodra de provinciale subsidie aan dit project wordt toegekend kan in 2021 gestart worden met de uitvoering.

Stationsomgeving
Het station Nijmegen maakt onderdeel uit van de integrale gebiedsontwikkeling stationsomgeving, dat één van de 14 landelijke strategische locaties is in de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is opgenomen. Om die reden zijn - na de gemeentelijke presentatie van het bidbook ‘Thuis in de hub’ - het Ministerie van IenW, Ministerie van BZK, Provincie Gelderland, NS en gemeente Nijmegen een samenwerking aangegaan om uitvoering te geven aan de integrale gebiedsontwikkeling. Daarvoor zijn op de tafel van het Bestuurlijk overleg MIRT in het najaar 2020 afspraken gemaakt over de rijks-en regionale bijdrage, een belangrijke mijlpaal is genomen.

Met het verwerven van aanzienlijke rijksmiddelen en naar verwachting ook behoorlijke provinciale bijdragen geraken de plannen voor het stationsgebied in een nieuwe fase, te weten van planontwikkeling naar planvoorbereiding- en realisatie. Daarom zullen we voor de integrale gebiedsontwikkeling van het stationsgebied in 2021 een nieuwe planexploitatie openen. Hieronder vindt een opsomming van projecten met een korte toelichting die onder de stationsomgeving vallen:

• De verbetering van de stationsomgeving aan de oostzijde met verbinding naar de binnenstad

Samen met de partners NS, ProRail, Provincie Gelderland, wordt een eindbeeld opgesteld, waarin de verschillende ontwikkelingen worden geïntegreerd. Het betreft onderdelen zoals een verbouwing van de stationshal, een andere inrichting van het fietsparkeren, het opknappen van het stationsplein, de inrichting van de openbare ruimte voor voetgangers en het wijzigen van het bus-bufferen. De versterking van de verbinding met de binnenstad.

In de integrale aanpak voor het stationsgebied Nijmegen komen de beleidsdoelstellingen van zowel de nationale, regionale als lokale overheden samen. Om die reden maken Rijk, provincie en regio nu afspraken over de ontwikkeling en financiering van dit plan. Op 26 november 2020 heeft daarom besluitvorming plaatsgevonden in het BO MIRT. Dit is een zeer belangrijke mijlpaal.

• De renovatie van het spoor, het emplacement, de uitbreiding van de perrons en het verbeteren van de transferfunctie op de locatie voor het realiseren van het programma Hoog frequent Spoor (PHS)

Dit project betreft de renovatie van het spoor, het emplacement, de uitbreiding van de perrons (het zogeheten reisdomein) en het verbeteren van de  overstapfunctie op de locatie  (het zogeheten transferdomein) voor het realiseren van het programma Hoog frequent Spoor (PHS). Door middel van PHS zal ‘spoorboekloos’ kunnen worden gereisd tussen Nijmegen en Schiphol Amsterdam. Opdrachtgever is het ministerie van I&M. Start uitvoering project is voorzien in 2024.

• De gebiedsontwikkeling ten westen van het station op de voormalige locaties aan de Fuchsiastraat en de UWV locatie aan de Koninginnelaan grenzend aan de westentree, vormen het zuidelijke deel van het “Westerkwartier”.  Het noordelijke nog te ontwikkelen deel van het Westerkwartier beslaat de gebieden P&R locatie en Vissers Meubelen.

Onderwijshuisvesting
Belangrijkste resultaten van 2020 zijn:

• Met woningcorporatie Woonwaarts is in 2020 overeenstemming bereikt over de bouw van 23 sociale huurappartementen op de locatie Molukkenstraat 1 (voormalige basisschool De Buut). Naast de realisatie van de huurappartementen worden 3 kavels verkocht ten behoeve van grondgebonden koopwoningen.
• Voor de locatie Elzenstraat/Vlierestraat (voormalig schoolgebouw Montessoricollege) wordt met woningcorporatie Woonwaarts een herontwikkelingsplan voor 40 zorgwoningen uitgewerkt. Daarnaast wordt gekeken naar mogelijkheden voor appartementen/woningen als CPO (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap).
• Het pand Streekweg 21 is in 2020 volledig gesloopt.  De locatie leent zich goed voor het realiseren van bijzondere woonconcepten (bijvoorbeeld ecologische vrije kavels) en CPO (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap). In 2021 wordt een openbare verkoopprocedure van deze locatie voorbereid.  
• Voor een gedeelte (restkavel) van de locatie Krekelstraat 8 (vm. Mondial College) is een plan uitgewerkt voor tussen de 6 en 12 woningen als CPO (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap).
• De nieuwbouw van Basisschool ’t Octaaf aan de Symfoniestraat 208-210 is in 2020 gereedgekomen en is door de school in gebruik genomen onder de nieuwe naam Basisschool Toon. Op de vrijkomende schoollocatie aan de Fanfarestraat 51-53 zal woningbouw gaan plaatsvinden.

Nadere informatie hierover is te raadplegen in de Voortgangsrapportage Grote Projecten, die te raadplegen is via https://pcportal.nijmegen.nl/.

Wonen & bouwen
Een kleine 700 nieuwe woningen zijn in 2020 opgeleverd. Het zijn 350  huurwoningen, waarvan 300 tot de liberalisatiegrens en 50 middelduur en duur. En 350 koopwoningen.

In 2020 had de woningvoorraad van de corporaties van bijna 30.000 woningen gemiddeld een energielabel B. Daarmee hebben de corporaties voldaan aan een afspraak uit 2018.

In 2020 hebben we voor zowel seniorenwoningen als voor de uitstroom uit GGZ en maatschappelijke opvang vraag en aanbod, nu en in de toekomst, in beeld gebracht. Hiermee hebben we een instrument om te sturen op ontwikkelingen in de stad en de voortgang te monitoren.

Verder hebben we invulling gegeven aan de uitvoering van het convenant Weer Thuis. In dit convenant, afgesloten tussen gemeenten van Rijk van Nijmegen, woningcorporaties en zorgaanbieders staan de uitgangspunten voor de gezamenlijke aanpak van de ambulantisering op het gebied van ‘wonen’. Belangrijk extra instrument is de invoering per 1 januari 2020 van een regionale werkgroep Bijzondere Bemiddeling van de corporaties, waardoor uitstromers uit Beschermd Wonen, Maatschappelijk Opvang  en jeugdzorg meer regionaal gehuisvest kunnen worden.  
In het convenant Weer Thuis was afgesproken dat we op een drietal terreinen verder zouden werken: verbetering van cijfers over verwachte uitstromers uit instellingen, verbetering van de samenwerking tussen ketenpartners en ten derde meer vernieuwende projecten realiseren. Uit evaluatie bleek dat met name punt 2 en 3 verdere uitwerking nodig hadden is. Dat heeft  in december geleid tot een bestuurlijke afspraak in het Rijk van Nijmegen, waarin elke gemeente zich inzet om een specifieke woonvorm voor uitstromers te ontwikkelen. De (inter) gemeentelijke overleggen tussen wonen en zorg zijn in 2020 geïntensiveerd, zowel ambtelijk als bestuurlijk.

In 2020 hebben we twee keer overlegd over studentenhuisvesting met de instellingen voor hoger onderwijs en SSH&. De ontwikkelingen in vraag en aanbod  zijn hier het centrale agendapunt. In 2020 werd dit punt vooral getekend door de impact van corona op het onderwijs, het vertrek van internationale studenten en zorgen over het welzijn van (eerstejaars) studenten. Eind 2020 zijn op basis van de Landelijke Studenten Monitor  de afspraken met de SSH& herijkt. Tot 2030 bouwt SSH& minimaal 1.000 eenheden extra.  Het project  Nestor (het oude transitorium op de campus) is met 156 eenheden in 2020 zo goed als klaar. In januari 2021 komen de eerste bewoners.

Het kamerverhuurbeleid is door recente ontwikkeling van jurisprudentie een weerbarstig dossier geworden.
In maart 2020 heeft ons college moeten besluiten om te stoppen met het handhaven van illegale kamerverhuur om claims te voorkomen. Door rechterlijke uitspraken was de juridische basis onder het beleid te wankel geworden. In afwachting van een uitspraak van de Raad van State is in 2020 gestart met de ontwikkeling van een extra spoor om ons beleid, gericht op het tegengaan van overlast en illegaliteit, juridisch te borgen.

De stichting Huurteams Nijmegen (Huurteams) zijn ook in 2020 actief geweest. Het doel van de Huurteams is het bijstaan van met name studerende huurders met een te hoge huurprijs, all-inprijzen, onderhoudsproblemen of hoge servicekosten. In 2019 hadden ze 514 zaken, maar behandeling bij de Huurcommissie loopt achter door capaciteitsgebrek. Daardoor kunnen de Huurteams  voor minder huurvermindering zorgen dan mogelijk is. Capaciteitsgebrek bij de Huurcommissies is overigens een landelijk probleem. Cijfers over 2020 volgen in het jaarverslag van de Huurteams  in de eerste helft van 2021.

Gemeentelijke panden

Wettelijke Vereisten
In 2020 zijn diverse toegankelijkheid- en brandveiligheidsaanpassingen verricht. Het onderzoek naar loden leidingen is dit jaar afgerond. De asbestinventarisatie ten behoeve van sanering is voorbereid en zal in 2021 zijn weerslag krijgen.

Verduurzaming
In onze vastgoedobjecten zijn in 2019 energiescans uitgevoerd. De uitkomsten van de scans zijn in 2020 verwerkt in het meerjarig onderhoudsplan. Aan de hand daarvan zal de verduurzaming via het onderhoud verder vorm worden gegeven. Voor zaken die niet in het onderhoud kunnen worden verwerkt zijn scenario’s uitgewerkt.  

Onderhoudsbudget
De onderhoudsbijdrage is structureel naar 7,2 miljoen verhoogd. Op deze wijze is het mogelijk om het onderhoudsniveau van de vastgoedobjecten voldoende op peil te houden.

Grote Bouwprojecten in 2020

• De renovatie van concertgebouw De Vereeniging is afgerond.
• De werkzaamheden voor de realisatie aan de binnenzijde van het Bastion zijn in 2020 voorbereid. In 2021 zal een loods- en een verenigingsruimte worden gerealiseerd.  
• Er is gestart met de restauratiewerkzaamheden middeleeuwse schilderingen in de Nicolaaskapel in het Valkhof.
• Bij De Hulsen heeft de raad ingestemd met aankoop en realisatie van vervangende nieuwbouw.
• Met het Museum het Valkhof-Kam is overeenstemming bereikt over de koop- en huurovereenkomst.  
• Er is gestart met de uitvoering van de sportvoorziening in Stelt-Zuid.
• Sporthal Plus in Hof van Holland is in voorbereiding genomen.

Verkoop vastgoedobjecten
Een twaalftal vastgoedobjecten en een terrein zijn verkocht met een rendement van 2,85 miljoen euro. Deze verkoopopbrengst komt ten gunste aan de taakstelling van 10 miljoen te realiseren uit verkoopopbrengsten.