Wat hebben we dit jaar bereikt

We hebben resultaat behaald in de langetermijnontwikkeling van Dukenburg, Neerbosch-Oost en Hatert
In Hatert is samen met wijkpartijen een goede start gemaakt met de integrale analyse. Die vormt de basis voor een langetermijnvisie voor de aanpak van hardnekkige problematiek en het upgraden van de wijk. In Neerbosch-Oost en Dukenburg is onze integrale langetermijnaanpak één van de onderleggers geweest voor de woondeal regio Arnhem-Nijmegen. Dukenburg gaat profiteren van ontwikkelingen in de Winkelsteeg, de aanpak van de HAN-locatie en (ver)bouw van winkelcentrum Weezenhof en Meijhorst.

We zijn gestart met de preventieaanpak Jeugd
In drie stadsdelen (Hatert, Nijmegen-Noord en Dukenburg) zijn we gestart met preventieprogramma’s jeugd 0-12 jaar. Samen met onze welzijnsinstellingen, scholen, GGD en andere partners wordt op basis van een stadsdeelgerichte analyse een stadsdeelagenda opgesteld. Daarnaast worden de preventieve activiteiten en projecten steeds meer gericht op deze agenda. Wat we hier leren in de praktijk willen we op termijn ook in andere stadsdelen gaan toepassen. De preventieprogramma’s jeugd 12+ zijn stadsbreed en hiervan is de conceptversie klaar. Ook zijn er voor de (meer stedelijke) thema’s zoals voortijdig schoolverlaten, gezonde leefstijl, zinvolle dagbesteding en werk, mentale veerkracht en gedrag prioriteiten gesteld. De samenwerkende partijen, zoals bijvoorbeeld Bindkracht10 en het Regionaal Werkbedrijf, vertalen deze nu naar concrete interventies en activiteiten.

We verankerden het bevorderen van een gezonde leefomgeving in de omgevingsvisie ‘Nijmegen in beweging 2020-2040’
Met de omgevingsvisie gaan we meer aandacht hebben voor het realiseren van een beweegvriendelijke omgeving. Dat doen we door het creëren van een netwerk van looproutes, meer groen en plekken voor spelen en ontmoeten. Om dit nog meer kracht bij te zetten doen we mee aan de city deal ruimte voor lopen, waarmee we lopen nog meer willen faciliteren en stimuleren.

We hebben extra aandacht gehad voor ontmoetingsactiviteiten en participatie
In het afgelopen jaar zijn er 150 subsidieaanvragen geweest voor bewonersinitiatieven. We hebben op verschillende manieren eigen initiatieven van bewoners ondersteund, onder andere via de wijknetwerken. Zo is het plein aan de Voorstenkamp nu een speelontmoetingsplek en is er in november gestart met TV-Dukenburg, een initiatief voor en door bewoners. Ook is er een start gemaakt met het realiseren van de natuurspeelplaats naast Het Octaaf in Neerbosch-Oost en worden er in Nijmegen-Noord verschillende bewonersinitiatieven ontwikkeld, waaronder de welkomsttas voor nieuwe bewoners.

We hebben het nieuwe wijkaccommodatiebeleid ‘Ruimte voor ontmoeting’ vastgesteld
Dit beleidskader is op 23 september vastgesteld. De focus van het beleid ligt niet meer op de accommodaties zélf (de stenen) maar op het nog beter stimuleren en faciliteren van inwonersinitiatieven. We zijn nu bezig met de voorbereidingen voor een uitwerking per stadsdeel. Verder hebben we ook in 2020 de bouwkundige kwaliteit van onze wijkvoorzieningen verbeterd, met name gericht op de brandveiligheid en toegankelijkheid. Ook zijn de wijkcentra Wijkatelier,  De Biezantijn en Hater aangepast. Met deze initiatieven hebben we een belangrijke impuls gegeven aan de sociale agenda “ontmoeten en verbinden”

We hebben ‘slimmer werken in de wijken’ verkend
Vanuit de totale organisatie is er in 2020 een uitgebreide verkenning gedaan naar het wijkgericht werken. Dat omhelsde niet alleen een inzicht in de huidige situatie, maar ook scenario’s hoe we de sturing en effectiviteit kunnen verbeteren. Uitgangspunt is dat alle relevante domeinen (ruimtelijke, sociaal en veiligheid) verantwoordelijk zijn voor wijkgericht werken én dat de bewoners in onze stad verbetering gaan merken. Deze verkenning is eind 2020 gepresenteerd aan het college van B en W en in 2021 wordt dit verder ontwikkeld. Dit met als doel om per 2022 met de nieuwe werkwijze te starten, gericht op kwalitatieve impuls en doelmatigheid. Wij verwachten de structurele taakstelling van €500.000 vanaf 2022 te halen.

De wachttijden bij de sociale wijkteams zijn verbeterd
De sociale wijkteams hebben de dienstverlening goed kunnen doen, ondanks de coronacrisis. Bij sommige gezinnen is in deze tijd extra hulp ingezet. Het aantal aanmeldingen is in 2020 ten opzichte van 2019 iets teruggelopen: van 10.182 aanmeldingen in 2019 naar 9.753 in 2020. Verder zijn in de tweede helft van 2020 de wachttijden voor inwoners verder teruggelopen. In het vierde kwartaal was de gemiddelde wachttijd 5,6 weken tegen 9,1 weken in hetzelfde kwartaal van 2019. Dit geeft een algemeen beeld. Er zijn fluctuaties per maand, per team en per onderdeel.

Het aantal afgeronde trajecten is met 10.186 in 2020 hoger dan in 2019 (9.664). Dit geeft inzicht in de "productie" van het Sociaal Wijkteam.
•             9% van de aanmeldingen is tussentijds geannuleerd;
•             15% leidt tot een verwijzing naar een andere organisatie (algemene voorziening, regieteam,
               veiligheidshuis, Wlz/Zvw);
•             63% van deze trajecten leidt tot toeleiding naar een maatwerkvoorziening Wmo;
•             13% leidt tot een oplossing binnen de eigen kracht/het netwerk van de cliënt;
•             9% leidt tot de toeleiding naar een individuele voorziening Jeugdwet.
In sommige gevallen is er sprake van verwijzing naar meerdere typen vervolgtrajecten, waardoor de som van de percentages groter is dan 100%. Deze percentages wijken niet, of minimaal, af ten opzichte van 2019.

Het aantal indicaties maatwerkvoorzieningen Wmo is in Q4 2020 nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van Q4 2019 , (3.921 in Q4 2019 en 3.879 in Q4 2020). De indicatie die in deze periode het meeste is afgegeven is, net als in 2019, Hulp bij huishouden, maar deze is wel gestegen van 5.213 in Q4 2019 naar 6.080 in Q4 2020.  De top 5 bij type problematiek is: psychosociale problematiek, opvoeding, huisvesting, echtscheiding en financiële huishouding.

We hebben de besluitvorming brede basisteams Jeugd en Gezin afgerond en we hebben geïnvesteerd in expertise jeugd bij de huidige wijkteams
Eind november is de definitieve gunning voor de aanbesteding brede basisteams Jeugd en Gezin gepubliceerd. De implementatiefase is inmiddels gestart. In 2020 is voorafgaand hieraan al geïnvesteerd in het vormen van een stadsbreed team Jeugd. Zo bundelen we de expertise en toegang jeugd binnen de organisatie Sterker sociaal werk onder één aansturing en volgens één werkwijze. Er zijn diverse werkprocessen uitgewerkt en uitgevoerd met samenwerkingspartners, zoals Veilig Thuis en het voortgezet onderwijs. Ook is de expertise versterkt met trainingen op het gebied van veiligheid en casusregie/procesregie. Een doel was om de groeitrend van de kosten voor ambulante jeugd (met name reguliere begeleiding) om te buigen. In 2020 zien we, onder andere als gevolg van de coronacrisis, nog steeds een stijging in het gebruik van ambulante jeugdhulp, met name op het gebied van begeleiding en ggz. We hebben samen met het stadsbreed team Jeugd richtlijnen ontwikkeld voor de toekenning van begeleiding. De medewerkers van dit team hebben de mogelijkheid om op basis van overgang van onderneming mee te gaan naar het brede basisteam Jeugd en Gezin.

In de samenwerking rond het jonge kind van 0-4 jaar zijn nieuwe samenwerkingsafspraken gemaakt. Kern is dat het wijkteam (en straks breed basisteam) een spilfunctie heeft in de toegang naar kostbaar hulpaanbod zoals dagbehandeling.

Daarnaast heeft de gemeenteraad ook besloten toe te werken naar brede basisteams volwassenen met ingang van 1 januari 2022 en is de opdrachtverlening voor deze aanbesteding in december 2020 gepubliceerd. Parallel hieraan is in 2020 gestart met de voorbereiding van een pilot “indicatievrije dagbesteding” (samen met gemeente Berg en Dal). Ook is er een plan van aanpak opgesteld om GGZ in de wijk stads- en regiobreed te gaan organiseren in 2021 en 2022. Ook in regioverband is de Wet verplichte ggz geïmplementeerd.

We hebben het onderzoek over beschermingsbewindvoering afgerond
Dat leidt tot het opstellen van een convenant voor bewindvoerders. In het convenant worden afspraken gemaakt over de in- en uitstroom uit bewindvoering en de doorstroom naar schuldhulpverlening. Door inwoners met kwalitatief goede bewindvoering te ondersteunen zorgen we ervoor dat er rust komt in de financiën en voldoende ruimte om te voorzien in levensonderhoud. Verdere samenwerking tussen gemeenten, rechtbanken en beschermingsbewindvoerders is mogelijk door gebruik te maken van het adviesrecht gemeenten bij schuldenbewind.

We zijn in 2020 verder gegaan met de campagne ‘Geldzorgen, Samen komen we eruit’ om mensen met (beginnende) geldzorgen op te roepen hulp te zoeken.
In 2020 gingen we door met de in 2019 gestarte Nijmeegse campagne ‘Geldzorgen? Samen komen we eruit’. In de campagne richtten we ons op mensen met geldzorgen en riepen we op hulp te zoeken. Centrale boodschap was: je bent niet de enige met geldzorgen. Op tijd advies vragen of hulp zoeken is niet makkelijk, maar het geeft wel rust en is dé manier om geldproblemen zelf op te lossen. Het is van groot belang, zeker in deze tijd, mensen met (beginnende) geldzorgen vroegtijdig te ondersteunen.

We hebben bouwstenen vastgesteld voor het traject Sociale Basis en een symposium ‘de kracht van diversiteit en inclusie’ georganiseerd
In 2020 zijn we gestart met het traject gericht op het versterken van de Sociale Basis. Met een groot aantal partners en vrijwilligers is er gekeken wat goed gaat op het gebied van welzijn, gezondheid en bewonersondersteuning en waar nog winst te behalen valt. Dit heeft geresulteerd in een aantal bouwstenen voor een nieuw kader voor de Sociale Basis. Dit kader werken we in 2021 verder uit, samen met de stad. Vervolgens leggen we dit aan de gemeenteraad voor.

In het kader van inclusie organiseerden we begin februari het symposium ‘De kracht van diversiteit en inclusie’, waarin we hebben benadrukt dat  juist de verschillen tussen onze inwoners  onze stad krachtig maakt. Daarnaast hebben we het Manifest ‘Iedereen doet Mee’ ondertekend waarin we als gemeente aangeven ons in te zetten voor een inclusieve samenleving waarin iedereen mee mag en kan doen. Ook hebben we diverse sessies met ervaringsdeskundigen en belangenorganisaties op gebied van beperkingen georganiseerd. Zo haalden we inpunt op voor ons Actieprogramma inclusie in het kader van het VN-verdrag handicap. In 2022 organiseren we in Nijmegen de Eurogames, een grootschalig evenement gericht op de inclusie van LHBTi-ers in de sport. In de aanloop naar dit evenement zijn we in 2020 gestart om samen met de Provincie een programma van side-events op te zetten, dat zich ook richt op de inclusie van ouderen en mensen met een beperking. Verder hebben we samen met de regiogemeenten in het Rijk van Nijmegen een beleidskader voor de nieuwe Wet Inburgering opgesteld en, net als in de voorgaande jaren, extra ingezet op de huidige groep statushouders en inburgeraars die nog niet onder de nieuwe wet vallen.

Er zijn nieuwe partners in het preventieakkoord en we hebben een preventietafel opgezet
14 nieuwe partners hebben in 2020 het lokaal preventieakkoord Nijmegen ondertekend. In totaal zijn er nu 51 partners. We hebben een meet & greet georganiseerd wat onder andere heeft geresulteerd in de Ikpas Battle en toegankelijker aanbod van ondersteuning bij stoppen met roken, bijvoorbeeld op Nijmegenrookvrij.nl. Ook is er een start gemaakt met de pilot stoppen met roken voor minima. Samen met de regio en de VGZ is er een preventietafel opgezet waarbij het werkbaar maken van de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) een speerpunt is. De inzet van de gezondheidsmakelaars is geëvalueerd. De conclusie is de makelaars duidelijk van meerwaarde zijn en de samenwerking over het algemeen positief wordt beoordeeld.

We hebben de werkbegeleiding voor Stips verruimd, de dagbesteding ouderen uitgebreid en de Flexibele Respijtzorg Regeling ruimer aangeboden
Er is sinds de start een grote toename van het aantal vragen, het aantal bezoekers en de casuscomplexiteit bij de Stips. Medio 2020 hebben we de uren werkbegeleiding verruimd om de kwaliteit van de dienstverlening te garanderen. Dit wordt in 2021 gecontinueerd, zodat de begeleiding van vrijwilligers op peil blijft en er voldoende ruimte is voor ondersteunen en overnemen van complexe casussen. Ook hebben we met het oog op de kwaliteit van de dienstverlening en de privacy van bezoekers geïnvesteerd in de huisvesting van enkele Stips in 2020.

Alle groepen voor dagbesteding voor ouderen (ongeveer 20) zijn na de volledig sluiting in het voorjaar 2020 weer opgestart. Rekening houdend met de coronamaatregelen kunnen minder mensen tegelijk deelnemen aan dagbesteding dan normaal. Om alle ouderen de mogelijkheid te geven toch weer deel te nemen, is het aantal dagdelen per deelnemer per week beperkt. Daarnaast hebben we gezorgd voor een uitbreiding van de capaciteit: vanaf november 2020 zijn bij een aantal aanbieders extra dagdelen en/of locaties gestart. Tot slot hebben we als alternatief de Flexibele Respijtzorg Regeling voor mantelzorgers ruimer aangeboden. Hiermee konden mantelzorgers ontlast worden omdat er niet of minder gebruik gemaakt werd van de dagbesteding.

Tot slot hebben we extra geïnvesteerd in stichting Dierenambulance Nijmegen zodat de werving en ondersteuning van vrijwilligers kon worden ingezet. Hierdoor zijn in 2020 flinke stappen gezet in het verbeteren van de dienstverlening.

We hebben de contracten voor hulpmiddelen en het doelgroepenvervoer  opnieuw aanbesteed
Sinds 1 juni 2020 is Welzorg b.v. de leverancier voor  Hulpmiddelen in het Rijk van Nijmegen. Hulpmiddelen zijn met goede kwaliteit en tegen aanvaardbare kosten beschikbaar voor alle inwoners die daarop aangewezen zijn. Daarnaast wordt geïnvesteerd in goede  service, tijdige levering en het noodzakelijke onderhoud van geleverde hulpmiddelen.

De nieuwe contracten voor doelgroepenvervoer  zijn per 1 augustus 2020 ingegaan, en worden uitgevoerd door AVAN. Het gaat om vraagafhankelijk vervoer (Wmo vervoer) en het Routevervoer. Nijmegen heeft het Leerlingenvervoer sinds 1 augustus ook ondergebracht bij AVAN. Dit gaat vallen onder het Routevervoer. Door de grotere omvang kan er voordeliger worden ingekocht. Tegelijkertijd zien we een stijgend gebruik van vervoer bij AVAN, onder andere als gevolg van demografische ontwikkelingen. We zijn bezig met een breed marktonderzoek naar verschillende kosten beheersende maatregelen die ingezet zouden kunnen worden, uiteraard met behoud van kwaliteit van het vervoer. Daarnaast heeft ook het doelgroepen vervoer te maken gehad met de coronapandemie waardoor de vervoerders niet de beloofde ritten, met bijbehorende omzet, hebben kunnen vervoeren. We zijn continue in gesprek met vervoerders om er voor te zorgen dat er ook na de pandemie een gezond doelgroepenvervoer bestaat. Dit kan er voor zorgen dat contracteisen, zoals investeringen op het gebied van duurzaamheid/zero emissie, vertraging oplopen.

De transformatie van specialistische jeugdhulp is steeds meer gericht op de versterking van gezinnen
We hebben extra ingezet op de werving van pleeggezinnen middels een stevige campagne rond de landelijke week van de pleegzorg; dit heeft tot nu toe 20 nieuwe aanmeldingen opgeleverd. We zijn gestart met innovatieve samenwerkingsprojecten. Denk hierbij aan buurtgezinnen en het inverbindingsteam met JIM (jouw ingebracht mentor), waarmee we het informele mentorschap rond en met gezinnen willen versterken en daarmee ook een cultuurverandering in het veld op gang brengen. In Nijmegen is veel animo om buurtgezin te worden, er zijn al 20 koppelingen gerealiseerd. Het aantal kinderen in residentiële jeugdhulp laat vanaf 2018 (406 kinderen) een dalende trend zien, naar 386 (2019) en 360 kinderen in 2020. Het aantal kinderen in ambulante intensieve behandeling schommelt tussen 763 (2018) naar 830 (2019) en 767 (2020). Het aantal kinderen in pleegzorg en gezinshuizen is licht afgenomen, van 225 kinderen in 2018 naar 180 in 2020.

In 2020 hebben we ingezet op een betere samenwerking tussen verwijzers en zorgaanbieders in het regionaal expertteam Overleg Passende Hulp. Waarbij ook gezinsvoogden terecht kunnen op het moment dat zij vastlopen bij het vinden van de juiste plek. We werken ook steeds meer bovenregionaal samen om de transformatie van de jeugdhulp te realiseren. In 2020 zijn we, in samenwerking met de andere Gelderse jeugdregio’s, begonnen met het opzetten van een Bovenregionaal Expertisecentrum voor Gelderland (BOEG). De gemeente Nijmegen is trekker van deze ontwikkeling. Dit netwerk is bedoeld om passende hulp te realiseren voor kinderen en jongeren waarbij dat regionaal niet lukt door de complexiteit van de hulpvraag. BOEG biedt hoogspecialistische expertise, procesregie en organiseert nieuwe vormen van zorgvoorzieningen. Daarnaast hebben we afspraken gemaakt over de klinische High Intensive Care bedden van de jeugd-ggz en een team van Spoedeisende Zorg (SEZ) van de Jeugdbescherming Gelderland, en zijn we actief betrokken bij de verbeteragenda Jeugdbescherming en –reclassering. Ook proberen we gezamenlijk de JeugdzorgPlus anders te organiseren: kleinschaliger en dichterbij.

We hebben minder kinderen in jeugdbescherming en jeugdreclassering
In 2020 hebben we ingezet op meer preventieve jeugdbescherming. Aan de Jeugdbeschermingstafel worden ouders betrokken om gezamenlijk een gedragen en passende oplossing voor kinderen te realiseren, en waar mogelijk een kinderbeschermingsmaatregel te voorkomen. De veiligheid van het kind staat altijd centraal. Het aantal kinderen in jeugdbescherming en jeugdreclassering is de laatste jaren gedaald. In 2018 ging het om 566 kinderen, in 2020 om 473. We hebben geïnvesteerd in het samenwerken bij onveiligheid bij het stadsbreed team Jeugd van Sterker en onder andere de Jeugdbescherming Gelderland. Door de veiligheidsketen dichter en toegankelijker te maken, willen we voorkomen dat onveiligheid te laat gesignaleerd wordt.

De doorbraakaanpak is in de eerste fase succesvol
In 2020 hebben we vol ingezet op de doorbraakaanpak. Vanaf de start van het doorbraakteam sinds 1 maart 2019 zijn er in totaal nu 123 casussen aangemeld. Hiervan zijn er 77 opgepakt door het doorbraakteam, waarvan 30 in het eerste halfjaar van 2020. In totaal is er nu bij 40 casussen door het doorbraakteam een maatwerkplan uitgevoerd. De overige maatwerkplannen lopen nog of zijn met een advies of korte actie opgepakt buiten het kader van de doorbraakaanpak. Over de plannen van 2019 en 2020 berekenden wij een gemiddelde besparing van €24.000,- per plan. Aanmelders en inwoners die we spraken in de evaluatie zijn erg positief over het doorbraakteam en het resultaat na de interventie. Door het trainen van verschillende medewerkers wordt gewerkt aan het gemeentebreed uitrollen van de doorbraakaanpak.

Meldingen en adviezen Veilig Thuis blijven groeien
Bij Veilig Thuis is in 2020 een stijging van 19% te zien van het aantal meldingen ten opzichte van vorig jaar, van 2.376 in 2019 naar 2.839 in 2020. In 53 procent van de meldingen wordt binnen 5 dagen een veiligheidsbeoordeling uitgevoerd. Dit wil zeggen dat in 47% van de gevallen de wettelijk termijn niet wordt gehaald. Bij spoed en crisis gaat Veilig Thuis er altijd meteen op af. Er wordt steeds meer de dienst ‘voorwaarden en vervolg’ ingezet (overdracht naar wijkteam of andere partner) en minder vaak onderzoek gedaan. De onderzoeken die gedaan worden zijn daardoor steeds complexer en kosten meer tijd. Het aantal adviezen is in 2020 flink toegenomen ten opzichte van 2019 van 4.437 adviezen naar 6.453.  Dit is een stijging van 45%.

We hebben het plan voor de nieuwe Hulsen vastgesteld en we hebben een begin gemaakt met de verbetering van de uitstroom uit maatschappelijke opvang
De maatschappelijke opvang heeft sterk in het teken gestaan van aanpassingen in verband met corona. Er zijn gelukkig ook mooie resultaten geboekt die los staan van de coronacrisis. Het plan voor de nieuwe Hulsen is vastgesteld. We hopen de sloop en nieuwbouw in 2021 te starten. Ook hebben we succesvol extra middelen van het Rijk weten binnen te halen om de opvang, maar ook de uitstroom uit de opvang (wonen), te verbeteren. Dit zijn onder andere middelen voor realisatie van de tijdelijke 24-uurs opvang op de Schependomlaan, maar ook de Skaeve Huse en uitbreiding Housing First. De taakstelling medische heroïne verstrekking is behaald.

We zijn gestart met nieuwe contracten voor beschermd wonen
We zijn gestart met volledig nieuwe producten voor beschermd wonen en beschermd thuis. We zien dat er langzaamaan steeds meer gebruik wordt gemaakt van het product beschermd thuis: mensen zijn voor hun noodzakelijke bescherming en 24-uurs zorg niet langer direct aangewezen op een gedwongen verhuizing. We hebben hiermee ook de ombouw van beschermd wonen plekken uit het beleids- en interventieplan kunnen afronden. Eerder dan verwacht werden de laatste intramurale plekken afgebouwd. De financiële taakstelling die wij verwachten in het kader van de landelijke herverdeling is hiermee ook opgevangen. Dit had weer tot gevolg dat de reserve Beschermd Wonen afgeschaft kon worden in 2020, we middelen konden toevoegen aan de algemene reserve (om de nog bestaande risico’s af te dekken) en daarnaast een deel van de middelen uit hebben gekeerd aan alle regiogemeenten. Daarmee ondersteunen we hen bij de doordecentralisatie en het ambulantiseren van beschermd wonen.

Het regioplan voor de regionale samenwerking heeft vertraging opgelopen. Onder andere door de vele onduidelijkheden vanuit het Rijk (bijvoorbeeld over verdeelmodel en middelen) is het lastig gebleken om de samenwerking verder te concretiseren. Inmiddels zijn we goed op stoom en voor de zomer 2021 wordt het regioplan alsnog opgeleverd. Hierin staan de afspraken die de gemeenten in de regio Gelderland-Zuid maken om met ingang van 2022 samen het zorglandschap voor beschermd wonen vorm te geven, inclusief de financiering die hiermee gemoeid is.